فعالیت تمرین ۳-۱۵ فیزیک دهم
توپی به جرم $$\mathbf{m} = 0/45 \text{ kg}$$ با تندی $$\mathbf{v}_{\mathbf{1}} = 8/0 \text{ m}/\text{s}$$ از نقطهی $$\text{A}$$ میگذرد (شکل روبهرو). نیروی مقاومت هوا و نیروی اصطکاک در سطح تماس توپ با زمین، $$\text{20}$$ درصد انرژی جنبشی اولیه توپ را تا رسیدن به نقطهی $$\text{B}$$ تلف میکند. تندی توپ را در این نقطه به دست آورید.
پاسخ تشریحی و گام به گام تمرین ۳-۱۵ صفحه 73 فیزیک دهم
سلام! این تمرین از **قضیهی کار-انرژی جنبشی عمومی** استفاده میکند که شامل کار نیروهای **غیرپایستار** (مانند اصطکاک و مقاومت هوا) است. 😊
### ۱. دادهها و قانون کار-انرژی عمومی
* **جرم ($$m$$):** $$\text{0/45 kg}$$
* **تندی اولیه ($$v_A$$):** $$\text{8/0 m}/\text{s}$$
* **کار غیرپایستار ($$W_{\text{nc}}$$):** $$\text{-20}\%$$ از انرژی جنبشی اولیه.
* **هدف:** محاسبهی تندی نهایی ($$v_B$$).
**قانون کار-انرژی عمومی:** $$\mathbf{W}_{\text{nc}} = \Delta E = E_B - E_A$$
در حرکت افقی و همتراز، $$\Delta U = 0$$. پس: $$\mathbf{W}_{\text{nc}} = \Delta K = K_B - K_A$$
$$\mathbf{K}_{\mathbf{B}} = K_A + W_{\text{nc}}$$
### ۲. محاسبهی انرژی جنبشی اولیه ($$K_A$$)
$$K_A = \frac{1}{2} m v_A^2$$
$$K_A = \frac{1}{2} (0/45 \text{ kg}) (8/0 \text{ m}/\text{s})^2$$
$$K_A = 0/225 \times 64 \text{ J}$$
$$\mathbf{K}_{\mathbf{A}} = 14/4 \text{ J}$$
### ۳. محاسبهی کار غیرپایستار ($$W_{\text{nc}}$$) و انرژی جنبشی نهایی ($$K_B$$)
**کار تلف شده:** $$\mathbf{W}_{\text{nc}} = - 0/20 \times K_A$$
$$W_{\text{nc}} = - 0/20 \times 14/4 \text{ J} = -2/88 \text{ J}$$
**انرژی جنبشی نهایی:** $$\mathbf{K_B} = K_A + W_{\text{nc}}$$
$$K_B = 14/4 \text{ J} - 2/88 \text{ J}$$
$$\mathbf{K}_{\mathbf{B}} = 11/52 \text{ J}$$
### ۴. محاسبهی تندی نهایی ($$v_B$$)
$$\mathbf{K}_{\mathbf{B}} = \frac{1}{2} m v_B^2 \implies v_B = \sqrt{\frac{2 K_B}{m}}$$
$$v_B = \sqrt{\frac{2 \times 11/52 \text{ J}}{0/45 \text{ kg}}}$$
$$v_B = \sqrt{\frac{23/04}{0/45}} \text{ m}/\text{s}$$
$$v_B = \sqrt{51/2} \text{ m}/\text{s}$$
$$\mathbf{v}_{\mathbf{B}} \approx 7/16 \text{ m}/\text{s}$$
* **پاسخ نهایی:** تندی توپ در نقطهی $$\text{B}$$ تقریباً **$$\text{7/16 m}/\text{s}$$** است.